Οι φωτιές τ’ αϊ Γιαννιού και οι Ναυτοπρόσκοποι της Λίμνης - Συνέχιση ενός πανάρχαιου εθίμου

Κατά την ανάλυση του εθίμου

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ 

23 Ιουνίου του καλοκαιριού, ημέρα γιορτής του ήλιου και οι Ναυτοπρόσκοποι του 1^ου Συστήματος της Λίμνης, πιστοί στα έθιμα και τις παραδόσεις, προχώρησαν σε γλαφυρή αναπαράσταση ενός πανάρχαιου δρώμενου, που έχει βαθιές ρίζες στην πρώιμη αρχαιότητα, όπου οι άνθρωποι επιθυμώντας τη ζωοδόχο παραμονή του ήλιου όλο και περισσότερο καθιέρωσαν τη λαμπρή και ολοφώτιστη μέρα της ηλιογιορτής.

Όπως προστάζει το έθιμο, προκειμένου να επιτευχθεί και να πετύχει θεαματικά η συνεχής παραμονή του ήλιου στον ουρανό από άκρη σε άκρη σε παρείστικη και ζεστή ατμόσφαιρα οι συμμετέχοντες - κατά την παράδοση - άναβαν φωτιές - προσφορά στο ζωογόνο φωτεινό άστρο, στο μεγάλο θεό Ήλιο της ανθρωπότητας.

Πέταγμα πάνω από τη φωτιά

Γεγονός που σιγά σιγά… μετά και την επικράτηση του Χριστιανισμού ταυτίστηκε με τη γενέθλιο εορτή του Ιωάννη Προδρόμου - οι φωτιές τ’ αϊ Γιαννιού κάθε βράδυ (εδώ και αιώνες σηματοδοτούν) τόσο το καλωσόρισμα στην έλευση του θερινού ηλιοστασίου όσο και την απόλυτη κάθαρση του ανθρώπου μέσα από μια ιδιαίτερη διαδικασία -  ιεροτελεστίας, «διαβατήριο» για το φως και την καθαρότητα της ψυχής με μια κοσμολογική ευλογία που οδηγεί στη νέα περίοδο.

Φέτος είχαμε τη τύχη να συμμετάσχουμε σε αυτό το πανάρχαιο έθιμο και να καταγράψουμε μοναδικές εικόνες χαράς, αυτοσυγκέντρωσης, ευθυμίας και ζωντάνιας στην ηλιογιορτή των Ναυτοπροσκόπων, που πραγματοποιήθηκε στο ανατολικό άκρο της Λίμνης, κάτω από τις εγκαταστάσεις του Ν.Ο.Λ. (Ναυτικού Ομίλου της Λίμνης), στις 9:00 περίπου το βράδυ του περασμένου Σαββάτου. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΥ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΥ ΕΘΙΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΑΥΤΟΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ

Ο Δ. Αποστόλου "Ελυμνιος" μας "ταξιδεύει"...

Πριν από το παραδοσιακό άναμμα και πέταγμα πάνω από τη φωτιά, ο Λαογράφος Δημήτρης Αποστόλου, ο γνωστός μας «Ελύμνιος», με απίστευτα ολοζώντανη και γλαφυρή περιγραφή μας κατατόπισε «ταξιδεύοντας» μας μικρούς και μεγάλους στα της παράδοσης του δρώμενου. Μέσα από μια αφήγηση με ιστοριογνωστικά στοιχεία και ύφος με αναζήτηση άλλων μακρινών εποχών μας μετέφερε την παλιά αρχαιότητα, στις ρίζες και τις καταβολές της ηλιογιορτής που χωρίς αμφισβήτηση θεωρείται από τα πιο πανάρχαια δρώμενα της αρχαιότητας.

Οι Ναυτοπρόσκοποι προσηλωμένοι, καθιστοί στην μαρμάρινη βρυσούλα πλησίον της παλαιότερης πλαζ της Λίμνης, στις Κουκουναριές, ακούγανε εκστασιασμένοι συντροφιά με γονείς και φίλους τα του εθίμου…

Παρακολουθώντας με μεγάλη προσοχή την εικόνα, είχαμε την αίσθηση ατμόσφαίρας μικρού αρχαίου θεάτρου, όπου όλοι συμμετείχαμε σε μια γιορτή διδαχής και μάθησης. 

Ατμόσφαιρα μικρού αρχαίου θεάτρου

Ο «Ελύμνιος» μίλησε για την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου (21 Ιουνίου - επίσημη είσοδος του ήλιου - διάρκεια της μεγαλύτερης μέρας και μικρότερης νύχτας. Αυτή λοιπόν την ημέρα καθώς οι άνθρωποι από την αρχαιότητα αποζητούσαν διακαώς τη μεγαλύτερη παραμονή του ήλιου στον ουρανό (μετά από έντονες περιόδους σκότους, δυναμικών και φυσικών γεγονότων, κατακλυσμών και άλλων κοσμογονικών καταστροφών με αποτέλεσμα ο ήλιος να φαντάζει θεός λυτρωτής που οδηγεί στο φως και στην ευημερία της ζωής των ανθρώπων) καθιέρωσαν την ήμερα της ηλιογιορτής.

Ο "Ελύμνιος" μαζί με τον Αρχηγό Γ. Ζούτσο

Μέσα από μια αναφορά σημείων και φάσεων του εθίμου και πως προχώρησε  στο πέρασμα του χρόνου μέχρι τη σημερινή φωτεινή νύχτα, τη βραδιά των φωτιών του αϊ Γιαννιού (όπως προείπαμε μετά και την επικράτηση του Χριστιανισμού) χάρη στην ωραιότατη και εύστοχη αναπαράσταση του εθίμου από τους Ναυτοπροσκόπους, μας δόθηκε η ευκαιρία να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας και να διευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες με φόντο τα υπέροχα χρώματα του Ευβοϊκού.

Άγρυπνοι φρουροί, πάντα δίπλα στα παιδιά του Συστήματος ο Αρχηγός Δημήτρης Ζούτσος, ο Υπαρχηγός Γιώργος Ζούτσος, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Συμπαράστασης Σταμούλης Ταγάρας αλλά και οι υπόλοιποι ομαδάρχες, φρόντισαν για άλλη μια φορά και την παραμικρή επιμέλεια ώστε και αυτή η εκδήλωση - δράση των Ναυτοπροσκόπων να είναι άψογα οργανωμένη.  

Αναβίωση του εθίμου στη Λίμνη

Μετά και τη μοναδική αναδρομή στα «μυστικά» μονοπάτια του εθίμου από τον «Ελύμνιο» - η παρουσία και η συμμετοχή του οποίου είναι πάντα τιμητική κάθε χρόνο για τους Ναυτοπροσκόπους, καθώς είναι και ο ίδιος επίτιμο μέλος του πρώτου Συστήματος από τους παλαιότερους του Σώματος με την προσκοπική ονομασία «Προμηθέας» - ακολούθησε η αναβίωση του εθίμου.

Με προσεχτικό χειρισμό, τηρώντας όλους τους κανόνες ασφαλείας οι Ναυτοπρόσκοποι ανάψανε τη φωτιά και στήσανε γύρω από αυτή ένα χορό αισθήσεων… άλλων αιώνων… όπου ευλαβικά και συνάμα παιχνιδιάρικα με έντονα ζωηρή και ευχάριστη διάθεση πηδούσε ο ένας μετά τον άλλον πάνω από τη φωτιά δυο και τρεις και τέσσερίς φορές, ενώ κάποιοι από το κοινό που παρακολουθούσαν την εξέλιξη του δρώμενου, έφεραν και πέταξαν στη φωτιά πρωτομαγιάτικα στεφάνια, σύμφωνα με τις προσταγές της παράδοσης. Ένα υπέροχο αμάλγαμα ανοιξιάτικης αύρας και καλοκαιρινής απογείωσης σε ζωηρούς ρυθμούς ακολουθώντας τη δύναμη της φωτιάς. 

Ο Αρχηγός των Ναυτοπροσκόπων Δ. Ζούτσος

Κάθε πέταγμα πάνω από τη φωτιά, ήταν και μια ευχή για τα αγόρια και τα κορίτσια που συμμετείχαν και φέτος σε αυτό το πανάρχαιο έθιμο. Ζήσαμε μια εξαιρετικά όμορφη βραδιά, με πολλά χρώματα καλοκαιρινά και εικόνες μακρινές… και συνάμα τόσο κοντινές… 

 

Και του Χρόνου!!!

Γιώτα Περήφανου

Σύντομα στην Ελεύθερη Φωνή των Πολιτών θα ακολουθήσει επεξήγηση - ανάλυση του δρώμενου από το Δημήτρη Αποστόλου "Ελύμνιο", τον οποίο ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη συνεργασία, στήριξη και βοήθεια του!!!