Ιστορική διαδρομή για τα δικαιώματα των γυναικών
Επιμέλεια - έρευνα:
Γιώτα Περήφανου
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ - Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
8 Μαρτίου 1857 - 8 Μαρτίου 2015
Κλάρα Τσέτκιν |
Σκοπός της ήταν να διατηρηθεί η ανάμνηση της πρώτης διαδήλωσης των Αμερικανίδων, που είχε γίνει 53 χρόνια νωρίτερα, το 1857, στη Νέα Υόρκη των Η.Π.Α., όπου εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας βγήκαν στους δρόμους ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Από τότε η μέρα αυτή δεν έπαψε να συμβολίζει τους αγώνες των γυναικών για τα δικαιώματά τους και τη διεθνή αγωνιστική αλληλεγγύη τους...
Έτσι επί 158 σχεδόν χρόνια η 8η Μαρτίου δίνει την ευκαιρία στις γυναίκες όλων των χωρών μαζί και κάθε χώρας χωριστά, να προβάλουν τις γενικές και τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις τους και να σφυρηλατούν τους δεσμούς της φιλίας και της αλληλεγγύης τους, στον αγώνα για ένα ευτυχέστερο μέλλον.
Αυτό το οποίο χαρακτηρίζει το γυναικείο κίνημα στη διάρκεια των 158 χρόνων του είναι το γεγονός, πως το ευρύ αυτό κίνημα έπαψε να είναι ξεκομμένο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά προοδευτικά κινήματα και ότι διοχετεύτηκε μέσα στο μεγάλο κανάλι των λαϊκών και εθνικών αγώνων, αλλά και αυτών για την υπεράσπιση της Παγκόσμιας Ειρήνης, για την αποτροπή του πυρηνικού αφανισμού.
Από το 1910 μέχρι σήμερα η 8η Μαρτίου αποτελεί ακριβώς το σύμβολο αυτής της πάλης. Δεν είναι ημέρα κούφιων πανηγυρισμών, αλλά ημέρα αγώνων δράσης και προβολής των γενικών και ειδικών γυναικείων αιτημάτων.
Ας θυμηθούμε χαρακτηριστικά γεγονότα του παρελθόντος:
Έτσι επί 158 σχεδόν χρόνια η 8η Μαρτίου δίνει την ευκαιρία στις γυναίκες όλων των χωρών μαζί και κάθε χώρας χωριστά, να προβάλουν τις γενικές και τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις τους και να σφυρηλατούν τους δεσμούς της φιλίας και της αλληλεγγύης τους, στον αγώνα για ένα ευτυχέστερο μέλλον.
Αυτό το οποίο χαρακτηρίζει το γυναικείο κίνημα στη διάρκεια των 158 χρόνων του είναι το γεγονός, πως το ευρύ αυτό κίνημα έπαψε να είναι ξεκομμένο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά προοδευτικά κινήματα και ότι διοχετεύτηκε μέσα στο μεγάλο κανάλι των λαϊκών και εθνικών αγώνων, αλλά και αυτών για την υπεράσπιση της Παγκόσμιας Ειρήνης, για την αποτροπή του πυρηνικού αφανισμού.
Από το 1910 μέχρι σήμερα η 8η Μαρτίου αποτελεί ακριβώς το σύμβολο αυτής της πάλης. Δεν είναι ημέρα κούφιων πανηγυρισμών, αλλά ημέρα αγώνων δράσης και προβολής των γενικών και ειδικών γυναικείων αιτημάτων.
Ας θυμηθούμε χαρακτηριστικά γεγονότα του παρελθόντος:
- 8 Μαρτίου 1911: Τον πρώτο χρόνο μετά την καθιέρωση της γιορτής, οι γυναίκες της Αμερικής και της Γερμανίας, διαδηλώνουν διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας.
-8 Μαρτίου 1913: Οι γυναίκες της Τσαρικής Ρωσίας ξεσηκώνονται με την κραυγή «Κάτω η πείνα – Κάτω ο πόλεμος». Τον επόμενο ακριβώς χρόνο οι γυναίκες των λαϊκών συνοικιών του Παρισιού κάνουν διαδηλώσεις και απαιτούν να ελευθερωθεί η επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ, που είχε συλληφθεί στη Γερμανία για τους αγώνες της κατά του επερχόμενου πολέμου.
-8 Μαρτίου 1917: Οι εργάτριες της Αγίας Πετρούπολης, ξεχύνονται στους δρόμους και ζητούν Ειρήνη και Ψωμί.
-8 Μαρτίου 1923: Ο πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος έχει τελειώσει, 5 χρόνια πριν αλλά η κατάληξη του Ρούρ απειλεί να ανάψει νέα πολεμική φωτιά. Δύο χιλιάδες Γαλλίδες συγκεντρώνονται και απαιτούν: «Όχι άλλο πόλεμο» .
-8 Μαρτίου 1936: Ενώ οι γυναίκες της Ισπανίας διαδηλώνουν στη Μαδρίτη κατά του φασισμού, στη Γερμανία η χιτλερική τρομοκρατία οργιάζει. Χιλιάδες γυναίκες ρίχνονται στις φυλακές. Ο Παγκόσμιος Πόλεμος προετοιμάζεται για δεύτερη φορά στον ίδιο αιώνα, από τους Γερμανούς μιλιταριστές. Πολλές γυναικείες οργανώσεις τάσσονται στο πλευρό εκείνων που αγωνίζονται να σώσουν την Ειρήνη.
Ο πόλεμος όμως… ξεσπά για να προκαλέσει στην ανθρωπότητα αμέτρητη καταστροφή και τελικά να καταλήξει στην ήττα των χιτλερικών υποκινητών του.
Το νικηφόρο τέρμα του πολέμου βρίσκει τις γυναίκες αποφασισμένες να μην επιτρέψουν άλλη φορά το ξέσπασμα πολέμου. Το Νοέμβριο του 1945 ιδρύεται η Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικών Γυναικών, που θα συσπειρώσει γύρω της 80 εκατομμύρια γυναίκες και θα γίνει κυριότερος εκφραστής των πόθων τους για την ισότητα των δύο φύλων και για την Παγκόσμια Ειρήνη.
Η Αφροαμερικάνα Ρόζα Παρκς το 1955 δίνει το τελειωτικό χτύπημα στον ρατσισμό και στις νομοθεσίες που μέχρι τότε υπήρχαν, η οποία αρνούμενη να δώσει τη θέση της στο λεωφορείο σε έναν λευκό, οδηγήθηκε στα κρατητήρια και καταδικάστηκε για αυτή την πράξη της σε χρηματικό πρόστιμο 14 δολαρίων.
Ρόζα Παρκς |
Εκείνο το απόγευμα ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ξεκινάς ένα μποϊκοτάζ διάρκειας ως προς το σύστημα μεταφορών της Αμερικής όπου κανένας Αφροαμερικάνος δεν χρησιμοποίησε για 381 ημέρες και οδήγησε σε οικονομική εξαθλίωση τα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αμερικής. Στις 13 Νοεμβρίου του 1956 το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι Νόμοι φυλετικού διαχωρισμού στην πολιτεία του Μοντγκόμερι ήταν αντισυνταγματική.
Την επόμενη μέρα η Ρόζα Παρκς μαζί με τον Έντγκαρ Νίξον και το Μάρτιν Λούθερ Κινγκεπιβιβάστηκαν σε ένα λεωφορείο και η Παρκς έκατσε στην πρώτη θέση σχεδόν δίπλα στον οδηγό χωρίς κανείς να την κατεβάσει.
Την επόμενη μέρα η Ρόζα Παρκς μαζί με τον Έντγκαρ Νίξον και το Μάρτιν Λούθερ Κινγκεπιβιβάστηκαν σε ένα λεωφορείο και η Παρκς έκατσε στην πρώτη θέση σχεδόν δίπλα στον οδηγό χωρίς κανείς να την κατεβάσει.
Στην αυτοβιογραφία της έγραψε: "Όλοι λένε ότι δεν άφησα τη θέση μου, επειδή ήμουν κουρασμένη, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν ήμουν κουρασμένη σωματικά (…) είχα κουραστεί να υποχωρώ». Το 1996 τιμήθηκε με το προεδρικό μετάλλιο της ελευθερίας για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού και όταν πέθανε, η σωρός της εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, κάτι που δεν είχε γίνει για καμία άλλη γυναίκα..."
Το 1996 τιμήθηκε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού.
Θα ήταν παράλειψή μας αν την ώρα αυτή, που γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, δεν ξαναθυμόμαστε και άλλες σημαντικές γυναίκες, εκτός από την Κλάρα Τσέτκιν και την Ρόζα Παρκςπου με τον αγώνα τους και τα λόγια τους μένουν αθάνατες στην ιστορία του Παγκόσμιου γυναικείου Κινήματος. Μία τέτοια γυναίκα είναι η Ολυμπία Ντε Γκούς, που ακόμη από τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, στη διακήρυξή της για τα δικαιώματα της γυναίκας έλεγε:
Ολυμπία Ντε Γκούς |
"Η γυναίκα γεννιέται ελεύθερη και έχει τα ίδια δικαιώματα με τον άνδρα. Όλοι οι πολίτες, άντρες και γυναίκες, είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να φορεί την τήβεννο και να κάθεται στη δικαστική έδρα. Γυναίκες ξυπνήστε".
Φλώρα Τριστάν |
Η Φλώρα Τριστάν έλεγε, το 1843, απευθυνόμενη σε εργάτες: "Ζητώντας δικαιοσύνη για τον εαυτό σας αποδείξτε πρώτα εσείς πως είσθε δίκαιοι. Διακηρύξατε σεις ότι αναγνωρίζετε την γυναίκα σαν ίση σας".
Αλλά και ο Γάλλος ουτοπιστής φιλόσοφος Φουριέ, επεσήμανε πως «η αρμονία δεν θα αποκατασταθεί όσο αποκλείουμε τις γυναίκες από τις επιστήμες και τις κρατάμε σκλάβες της βελόνας και του νοικοκυριού».
Μια άλλη αγωνίστρια του γυναικείου κινήματος στάθηκε η Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ. Στις 14 Απριλίου 1869 συνήλθε η ιστορική συνέλευση Γκουϊμάρο και διακήρυξε το πρώτο Κουβανέζικο σύνταγμα. Τότε η περίφημη Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ, που αγωνιζόταν για την κοινωνική απελευθέρωση της γυναίκας, ανέπτυξε για πρώτη φορά τις αρχές του γυναικείου κινήματος, λέγοντας ανάμεσα στ’ άλλα:
Άννα Μπέτανκουρτ |
"Πολίτες: Η Κουβανέζα γυναίκα, κλεισμένη στο σκοτεινό και ήσυχο σπίτι της, περίμενε υπομονετικά και καρτερικά αυτή την ιερή ώρα, κατά την οποία η Επανάσταση θα της επιτρέψει να χειραφετηθεί. Ζητάμε ίσα δικαιώματα για τη γυναίκα, γιατί τότε μόνον η Ελευθερία θα είναι πλήρης".
Ο πρόεδρος της συνέλευσης τη συνεχάρη και της είπε: "Κυρία, το όνομά σας θα γραφεί στην εθνική ιστορία της Κούβας ως μοναδικό φαινόμενο του δέκατου ένατου αιώνα".
Στις 9 Απριλίου 1871, η αταλάντευτη Άννα Μπέτανκουρτ συλλαμβάνεται από τις Ισπανικές αρχές και κλείνεται στις φυλακές για επαναστατική δραστηριότητα. Για να την εκβιάσουν ψυχολογικά της είπαν μέσα στη φυλακή, ότι ο σύζυγός της αξίωνε να υποσχεθεί πως θα σταματήσει κάθε επαναστατική δραστηριότητα, οπότε και θα την άφηναν να επιστρέψει σπίτι της. Τότε η Άννα Μπέτανκουρτ διαμαρτυρήθηκε ζωηρά και είπε:
"Προτιμώ να είμαι χήρα ενός υπερήφανου και τίμιου άντρα, παρά γυναίκα ενός συζύγου που μου ζητεί να προδώσω τον αγώνα για τη χειραφέτηση της Κουβανέζας γυναίκας".
Ιδιαιτερότητα παρουσίασε ο εορτασμός της Παγκοσμίου Ημέρας της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 1946. Η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών κάλεσε τις γυναίκες να υπερασπιστούν τα παιδιά θύματα του πολέμου. Την ίδια ημέρα οι Αμερικανίδες διακήρυτταν: "Αναλάβαμε την υποχρέωση να οικοδομήσουμε, μαζί με τις γυναίκες των άλλων ηπείρων, έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας".
Ο πρόεδρος της συνέλευσης τη συνεχάρη και της είπε: "Κυρία, το όνομά σας θα γραφεί στην εθνική ιστορία της Κούβας ως μοναδικό φαινόμενο του δέκατου ένατου αιώνα".
Στις 9 Απριλίου 1871, η αταλάντευτη Άννα Μπέτανκουρτ συλλαμβάνεται από τις Ισπανικές αρχές και κλείνεται στις φυλακές για επαναστατική δραστηριότητα. Για να την εκβιάσουν ψυχολογικά της είπαν μέσα στη φυλακή, ότι ο σύζυγός της αξίωνε να υποσχεθεί πως θα σταματήσει κάθε επαναστατική δραστηριότητα, οπότε και θα την άφηναν να επιστρέψει σπίτι της. Τότε η Άννα Μπέτανκουρτ διαμαρτυρήθηκε ζωηρά και είπε:
"Προτιμώ να είμαι χήρα ενός υπερήφανου και τίμιου άντρα, παρά γυναίκα ενός συζύγου που μου ζητεί να προδώσω τον αγώνα για τη χειραφέτηση της Κουβανέζας γυναίκας".
Ιδιαιτερότητα παρουσίασε ο εορτασμός της Παγκοσμίου Ημέρας της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 1946. Η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών κάλεσε τις γυναίκες να υπερασπιστούν τα παιδιά θύματα του πολέμου. Την ίδια ημέρα οι Αμερικανίδες διακήρυτταν: "Αναλάβαμε την υποχρέωση να οικοδομήσουμε, μαζί με τις γυναίκες των άλλων ηπείρων, έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας".
Έτσι με την διακήρυξη αυτή ιδρύθηκε το αμερικάνικο τμήμα της οργάνωσης.
Μία άλλη σημαδιακή γιορτή, στον Ελληνικό χώρο είναι η γιορτή της 8ης Μαρτίου 1947. Τότε ηΠανελλήνια Ένωση Γυναικών, η οποία είχε σημειώσει λαμπρούς αγώνες για ζητήματα των γυναικών και της δημοκρατίας στην Ελλάδα, γιόρτασε την ημέρα της γυναίκας για τελευταία φορά.
Λίγο αργότερα στον πυρετό του εμφύλιου πολέμου διατάχτηκε η διάλυσή της. Η συμμετοχή των γυναικών στην Πανελλήνια Οργάνωση θεωρήθηκε αδίκημα και πάρα πολλές γυναίκες καταδικάστηκαν. Το γυναικείο κίνημα είχε υποστεί σκληρό πλήγμα.
Στα επόμενα χρόνια των πολέμων της Κορέας και της Ινδοκίνας, η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών, παρέχει την υποστήριξή της στις δυνάμεις που αγωνίζονται για να ρυθμιστούν οι διαφορές κατά τρόπο ειρηνικό και περιέλαβε στα συνθήματα του εορτασμού της 8ης Μαρτίου την αξίωση για τον τερματισμό της αιματοχυσίας.
Στη διάρκεια της δεκαετίας του Ψυχρού Πολέμου και της προετοιμασίας ενός νέου θερμοπυρηνικού πολέμου, η 8η Μαρτίου ήταν ημέρα δράσης των γυναικών όλων των χωρών για τη διάσωση της ΕΙΡΗΝΗΣ.
Πριν 56 χρόνια, στα 1959, το πρόβλημα της Ειρήνης έμπαινε με μεγάλη οξύτητα. Στις 8 Μαρτίου1959 η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών σήμανε συναγερμό των γυναικών του κόσμου. Μοναδικό σύνθημα του εορτασμού στάθηκε το σταμάτημα των ατομικών δοκιμών και ο αφοπλισμός.
Οι γυναικείες οργανώσεις όλων των χωρών ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Παγκόσμιου Οργάνου τους με παντοειδείς εκδηλώσεις και εκκλήσεις προς τους αντιπροσώπους των τριών μεγάλων δυνάμεων, που συνεδρίαζαν στην Γενεύη για το σταμάτημα των ατομικών δοκιμών.
Η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών σ’ αυτό τον εορτασμό συμμετείχε ολόψυχα και δραστήρια στην Παγκόσμια κινητοποίηση. Πέρα από αυτό, όμως, κινητοποίησε τις γυναίκες και για τα ειδικά προβλήματα, που απασχολούσαν τότε τις γυναίκες του ελληνικού χώρου.
Τέτοια προβλήματα ήταν οι διεκδικήσεις τους για ίση αμοιβή και ίση εργασία. Η κατάργηση των διακρίσεων, που υφίσταντο σε βάρος τους, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο. Την οργάνωση ενός αποτελεσματικού συστήματος για την προστασία της εργαζόμενης μητέρας και του παιδιού. Την κοινωνική ασφάλιση τόσων και τόσων κλάδων εργαζομένων γυναικών και πολλά άλλα.
Στην πατρίδα μας υπήρξαν, κατά καιρούς, όπως υπάρχουν και σήμερα μεγάλες Ελληνίδες πρωτοπόρες του Γυναικείου Κινήματος.
Καλλιρόη Παρρέν |
Η πρώτη που κατέχει τα σκήπτρα είναι η Καλλιρόη Παρρέν. Ήταν η πρώτη που σήκωσε το βάρος του αγώνα για τα δικαιώματα και τη χειραφέτηση της γυναίκας. Τέτοιες άξιες γυναίκες υπήρξαν, μέχρι σήμερα, πάρα πολλές. Η Αύρα Θεοδωροπούλου, η Μαρία Σβώλου, η Ρόζα Ιμβριώτη, η Αγνή Ρουσοπούλου, η Θάλεια Κολυβά, η Λιλή Ιακωβίδη, η Αλεξάνδρα Γραικιώτου και άλλες.
Σήμερα στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας τις ξαναθυμόμαστε και τις τιμάμε. Τα έργα τους, τα λόγια τους αποτελούν ιερή παρακαταθήκη για τις σημερινές γυναίκες και τις γυναίκες των επόμενων γενεών.
Στα 1962 στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η μεγάλη Ελληνίδα παιδαγωγός και από τις πιο θαρραλέες πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος Ρόζα Ιμβριώτη, σε εφημερίδα της εποχής έγραφε:
Σήμερα στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας τις ξαναθυμόμαστε και τις τιμάμε. Τα έργα τους, τα λόγια τους αποτελούν ιερή παρακαταθήκη για τις σημερινές γυναίκες και τις γυναίκες των επόμενων γενεών.
Στα 1962 στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η μεγάλη Ελληνίδα παιδαγωγός και από τις πιο θαρραλέες πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος Ρόζα Ιμβριώτη, σε εφημερίδα της εποχής έγραφε:
Ρόζα Ιμβριώτη |
"Σήμερα όπως κάθε χρόνο στις 8 του Μάρτη γιορτάζουμε την ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ. Πιο σωστό είναι να πούμε πως αυτή την ημέρα κάνουμε απολογισμό της δουλειάς μας, οι γυναίκες. Σκεφτόμαστε το δρόμο που περάσαμε και το δρόμο που ξανοίγεται μπροστά μας.
Ο απολογισμός του γυναικείου μόχθου είναι πάντα βαρύς και πολύμορφος και επιβεβαιώνει τη μεγάλη αλήθεια που είπε ο Γκόρκι: "Οι λαϊκές μάζες είναι οι πραγματικοί, οι συνειδητοί δημιουργοί μιας νέας ζωής".
Όσο παρακολουθεί κανείς τις σκέψεις και τις πράξεις τα συναισθήματα του Λαού μέσα στην Κατοχή και κατοπινά βλέπει πόσο οι άντρες μα κυρίως οι γυναίκες, υπερπηδώντας καθυστέρηση αιώνων, μπόρεσαν να οικειοποιηθούν τις προοδευτικές ιδέες της ανθρωπότητας και βοήθησαν και βοηθούν με βάση αυτές, στην αποκατάσταση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και την ανοικοδόμηση της Εθνικής ζωής. Μέσα σε τέτοιες στιγμές νοιώθει κανείς ότι η Ελληνίδα πραγματώνει μιαν αθάνατη μορφή όπως αθάνατος είναι και ο λαός μας».
Σε άλλο σημείο, η αξέχαστη παιδαγωγός και αγωνίστρια Ρόζα Ιμβριώτη γράφει:
"Η Ελληνίδα δίνει μέσα στην Κατοχή κι έπειτα πάλι μια παγκόσμια ηθική μορφή τη γυναίκα της Πίνδου, όπως έδωσε παλιότερα τη Σουλιώτισα και στην αρχαιότητα τη Σπαρτιάτισσα. Στέκει η Ελληνίδα η "άνοιξη" της εθνικής ζωής. Δεν είναι αυτά που λέμε απλοί διθύραμβοι ούτε καυχησιολογίες. Είναι η ίδια η πραγματικότητα. Προσπαθούν κάποιοι εχθροί, να σβήσουν από τη μνήμη μας τα μαθήματα της ιστορίας, τους αγώνες του Λαού για τη Λευτεριά και την Ανεξαρτησία. Δεν κόπηκε το σχοινί ανάμεσα στους αιώνες. Η τελευταία σύγκρουση με το φασισμό μας άφησε βαριές επιταγές. Νίκησε ο Λαός το φασισμό και δεν άντεξε να ταπεινώνεται από τους ξένους κατακτητές. Οργάνωσε την Εθνική Αντίσταση και αυτό στάθηκε το "σχολείο" του Λαού".
(Πηγή: Δημήτρης Καρανικόλας 7 - 3 - 1989).
Οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ συνεχίζουν δυναμικά να αντιστέκονται, δίνοντας τον αδιάκοπο αγώνα της επιβίωσης αψηφώντας κρίση, ανεργία, ανισότητα, ρατσισμό και κάθε μορφή σεξισμού.
Ο απολογισμός του γυναικείου μόχθου είναι πάντα βαρύς και πολύμορφος και επιβεβαιώνει τη μεγάλη αλήθεια που είπε ο Γκόρκι: "Οι λαϊκές μάζες είναι οι πραγματικοί, οι συνειδητοί δημιουργοί μιας νέας ζωής".
Όσο παρακολουθεί κανείς τις σκέψεις και τις πράξεις τα συναισθήματα του Λαού μέσα στην Κατοχή και κατοπινά βλέπει πόσο οι άντρες μα κυρίως οι γυναίκες, υπερπηδώντας καθυστέρηση αιώνων, μπόρεσαν να οικειοποιηθούν τις προοδευτικές ιδέες της ανθρωπότητας και βοήθησαν και βοηθούν με βάση αυτές, στην αποκατάσταση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και την ανοικοδόμηση της Εθνικής ζωής. Μέσα σε τέτοιες στιγμές νοιώθει κανείς ότι η Ελληνίδα πραγματώνει μιαν αθάνατη μορφή όπως αθάνατος είναι και ο λαός μας».
Σε άλλο σημείο, η αξέχαστη παιδαγωγός και αγωνίστρια Ρόζα Ιμβριώτη γράφει:
"Η Ελληνίδα δίνει μέσα στην Κατοχή κι έπειτα πάλι μια παγκόσμια ηθική μορφή τη γυναίκα της Πίνδου, όπως έδωσε παλιότερα τη Σουλιώτισα και στην αρχαιότητα τη Σπαρτιάτισσα. Στέκει η Ελληνίδα η "άνοιξη" της εθνικής ζωής. Δεν είναι αυτά που λέμε απλοί διθύραμβοι ούτε καυχησιολογίες. Είναι η ίδια η πραγματικότητα. Προσπαθούν κάποιοι εχθροί, να σβήσουν από τη μνήμη μας τα μαθήματα της ιστορίας, τους αγώνες του Λαού για τη Λευτεριά και την Ανεξαρτησία. Δεν κόπηκε το σχοινί ανάμεσα στους αιώνες. Η τελευταία σύγκρουση με το φασισμό μας άφησε βαριές επιταγές. Νίκησε ο Λαός το φασισμό και δεν άντεξε να ταπεινώνεται από τους ξένους κατακτητές. Οργάνωσε την Εθνική Αντίσταση και αυτό στάθηκε το "σχολείο" του Λαού".
(Πηγή: Δημήτρης Καρανικόλας 7 - 3 - 1989).
Οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ συνεχίζουν δυναμικά να αντιστέκονται, δίνοντας τον αδιάκοπο αγώνα της επιβίωσης αψηφώντας κρίση, ανεργία, ανισότητα, ρατσισμό και κάθε μορφή σεξισμού.
Στη σημερινή Ευρώπη, σημαντικά δίκτυα - συλλογικότητες γυναικών
Το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών (European Women’s Lobby), που περιλαμβάνει γυναικείες οργανώσεις από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμμετέχουν σ’ αυτό περίπου 6000οργανώσεις με καταστατικό ή κάποιας μορφής τυπική υπόσταση. Οι δραστηριότητές του περιλαμβάνουν καμπάνιες για τη βία κατά των γυναικών, το τράφικινγκ, το άσυλο και τα δικαιώματα των μεταναστριών, το μέινστρίμινγκ, τα δικαιώματα των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη που αποσύρθηκε το 2005, τη συμπερίληψη των δικαιωμάτων των γυναικών σε κάθε μορφής νομοθεσία, ιδιαίτερα αναφορικά με την εργασία και την απασχόληση. Συμβουλεύει ή διαμαρτύρεται στα επίσημα σώματα της ΕΕ για ανάλογα ζητήματα.
• Στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών περιλαμβάνει περίπου 40 οργανώσεις, αλλά έχει ελάχιστη παρουσία πλέον είτε στο δημόσιο χώρο είτε στους θεσμούς. Αντίθετα, πολλές από τις οργανώσεις που μετέχουν σ’ αυτό έχουν τη δική τους διακριτή παρουσία στα κοινωνικά δρώμενα.
• Η Παγκόσμια Πορεία Γυναικών, διεθνές δίκτυο που περιλαμβάνει περίπου 6000 οργανώσεις, με έμφαση στη βία κατά των γυναικών και στη φτώχεια των γυναικών και βασικό μοτίβο τον αγώνα των γυναικών ενάντια στον καπιταλισμό και την πατριαρχία. Η δράση των εθνικών ή τοπικών συντονιστικών είναι κυρίως προς την κοινωνία και λιγότερο προς τους θεσμούς, αλλά οι οργανώσεις που μετέχουν σ’ αυτό έχουν τη δική τους διακριτή παρουσία. Λειτουργεί κατά βάση οριζόντια και με συνελεύσεις. Στην Ευρώπη μετέχουν περίπου 20 εθνικά 2 συντονιστικά, που εκπροσωπούν ή δικτυώνονται με πολλές οργανώσεις το καθένα. Το ζήτημα της μετανάστευσης και των δικαιωμάτων των μεταναστριών έχει έντονη παρουσία στις πολιτικές δράσεις της ΠΠΓ στην Ευρώπη. Η ΠΠΓ ως παγκόσμιο δίκτυο μετέχει στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, του οποίου μπορεί να θεωρηθεί και προάγγελος, και στα ανά ήπειρο ή χώρα φόρα.
• Στην Ελλάδα η ΠΠΓ συγκροτήθηκε με μεγάλη αισιοδοξία το 2000, και οργάνωσε τη συμμετοχή στις διεθνείς εκστρατείες. Το 2000, στην Παγκόσμια Πορεία, με στόχο τη διαδήλωση στις Βρυξέλλες που είχε τελικά περίπου 35.000 γυναίκες απ’ όλη την Ευρώπη, και στη Νέα Υόρκη, μπροστά από τον ΟΗΕ, με 15.000 γυναίκες απ’ όλο τον κόσμο. Έκανε ένα συνέδριο το 2003 στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 30 οργανώσεις και συνολικά πάνω από 300 γυναίκες, ενώ το 2005 συμμετείχε στη διεθνή σκυταλοδρομία για τη Παγκόσμια Χάρτα των Γυναικών για την Ανθρωπότητα όπου συμμετείχε σε εκδηλώσεις στην Ιστανμπούλ, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Πρίντεζι και κατέληξε στη μεγάλη συγκέντρωση της Μασαλίας το Μάιο του 2005.
Μετά απ’ αυτή την ημερομηνία υπάρχει μια κάμψη στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα έχουμε μια σημαντική παρουσία στις χώρες του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου (Τρίτος Κόσμος λεγόταν παλιότερα). Παρά την κάμψη, η ΠΠΓ στην Ελλάδα είχε τη σημαντική καμπάνια της ενάντια στο Ευρωσύνταγμα από τη σκοπιά των γυναικών, και σε όλες τις εκδηλώσεις που αφορούν τη βία κατά των γυναικών (Κόρινθος, Αμάρυνθος κ.λπ.). Επίσης, η συμμετοχή της ΠΠΓ στον αγώνα κατά του τράφικινγκ με διάφορες μορφές, είναι συνεχής από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας το Μάιο του 2006, το ελληνικό κομμάτι της ΠΠΓ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση και την επιτυχή εξέλιξη της ενότητας «Φεμινιστική Αλτερνατίβα» με 8 σεμινάρια, μια καταληκτική συνέλευση και αρκετά εργαστήρια.
• Το δίκτυο Γυναίκες στα Μαύρα ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό, παίζει σε διεθνές επίπεδο σημαντικότατο ρόλο στον τομέα δραστηριότητάς του. Ξεκινώντας από το Ισραήλ-Παλαιστίνη το1988, προχώρησε με έντονη δραστηριοποίηση στο αντιπολεμικό κίνημα της Γιουγκοσλαβίας από το 1991, σε όλες τις δημοκρατίες και σε όλη τη διάρκεια του πολέμου μέχρι το 1995. Στη συνέχεια επεκτείνεται και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Τα ετήσια ή διετή συνέδριά του συσπειρώνουν από 400 έως 800 γυναίκες, και συνδυάζουν τον αντιπολεμικό λόγο με αντιπολεμικές ενέργειες (Ξεκινούν από το 1993. Τα τελευταία συνέδρια είναι Κροατία 2001, Ιταλία 2004, Ισραήλ- Παλαιστίνη 2005, Ισπανία 2007). Επίσης απευθύνονται προς τους θεσμούς, κυρίως τον ΟΗΕ, με απαιτήσεις για δημιουργία Δικαστηρίου για τους εγκληματίες πολέμου και τη στήριξή του, και απαιτήσεις για να συμπεριλαμβάνονται γυναίκες σε όλες τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Στην Ευρώπη δραστηριοποιούνται τουλάχιστον σε 16 χώρες, και σε πολλές πόλεις ανά χώρα, ενώ σ’ όλο τον κόσμο τις βρίσκουμε τουλάχιστον σε 32 χώρες. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κλάδος του δικτύου αυτού.
• Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αριστερών Φεμινιστριών έδρασε στην Ευρώπη από το 1988 έως το2002, με οργανώσεις σε πολλές χώρες και ετήσια συνέδρια μέχρι το 1996. Είχε άποψη και έκανε πολιτική για τη μετανάστευση, την πολυεθνική και πολυπολιτισμική κοινωνία, την αριστερά, την εργασία και τη βία. Υποστήριξε τις ποσοστώσεις στην εκλογική διαδικασία αλλά και στους θεσμούς του κινήματος. Στην Ελλάδα συγκροτήθηκε δυναμική ομάδα με πολλές δραστηριότητες από το1992. Εξέδωσε δύο βιβλία και πολλές ανακοινώσεις μέχρι το 2002. Μπορεί να εκτιμηθεί ότι η ορμητική άνοδος της Παγκόσμιας Πορείας διεθνώς και στην Ευρώπη, απορρόφησε τη δυναμική και τα στελέχη του ΕΦΑΦ.
• Το δίκτυο Γυναίκες στα Μαύρα ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό, παίζει σε διεθνές επίπεδο σημαντικότατο ρόλο στον τομέα δραστηριότητάς του. Ξεκινώντας από το Ισραήλ-Παλαιστίνη το1988, προχώρησε με έντονη δραστηριοποίηση στο αντιπολεμικό κίνημα της Γιουγκοσλαβίας από το 1991, σε όλες τις δημοκρατίες και σε όλη τη διάρκεια του πολέμου μέχρι το 1995. Στη συνέχεια επεκτείνεται και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Τα ετήσια ή διετή συνέδριά του συσπειρώνουν από 400 έως 800 γυναίκες, και συνδυάζουν τον αντιπολεμικό λόγο με αντιπολεμικές ενέργειες (Ξεκινούν από το 1993. Τα τελευταία συνέδρια είναι Κροατία 2001, Ιταλία 2004, Ισραήλ- Παλαιστίνη 2005, Ισπανία 2007). Επίσης απευθύνονται προς τους θεσμούς, κυρίως τον ΟΗΕ, με απαιτήσεις για δημιουργία Δικαστηρίου για τους εγκληματίες πολέμου και τη στήριξή του, και απαιτήσεις για να συμπεριλαμβάνονται γυναίκες σε όλες τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Στην Ευρώπη δραστηριοποιούνται τουλάχιστον σε 16 χώρες, και σε πολλές πόλεις ανά χώρα, ενώ σ’ όλο τον κόσμο τις βρίσκουμε τουλάχιστον σε 32 χώρες. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κλάδος του δικτύου αυτού.
• Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αριστερών Φεμινιστριών έδρασε στην Ευρώπη από το 1988 έως το2002, με οργανώσεις σε πολλές χώρες και ετήσια συνέδρια μέχρι το 1996. Είχε άποψη και έκανε πολιτική για τη μετανάστευση, την πολυεθνική και πολυπολιτισμική κοινωνία, την αριστερά, την εργασία και τη βία. Υποστήριξε τις ποσοστώσεις στην εκλογική διαδικασία αλλά και στους θεσμούς του κινήματος. Στην Ελλάδα συγκροτήθηκε δυναμική ομάδα με πολλές δραστηριότητες από το1992. Εξέδωσε δύο βιβλία και πολλές ανακοινώσεις μέχρι το 2002. Μπορεί να εκτιμηθεί ότι η ορμητική άνοδος της Παγκόσμιας Πορείας διεθνώς και στην Ευρώπη, απορρόφησε τη δυναμική και τα στελέχη του ΕΦΑΦ.
• Δίκτυα μεταναστριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που κάνουν επεξεργασίες και υποβάλλουν αιτήματα σε θεσμικούς και κινηματικούς φορείς, παρευρίσκονται στα κοινωνικά φόρα και κινητοποιούνται για τα αιτήματά τους.
• Δίκτυα μουσουλμάνων γυναικών ή φεμινιστριών, με στόχο την υπεράσπιση των πολιτισμικών δικαιωμάτων τους στην Ευρώπη (και στον κόσμο), τον αγώνα εναντίον του ιμπεριαλισμού και του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού, την ερμηνεία των θρησκευτικών κειμένων του ισλάμ και τον αγώνα εναντίον της ισλαμοφοβίας.
• Δίκτυα χριστιανών φεμινιστριών με στόχο κυρίως την επανερμηνεία των ιερών κειμένων και την αμφισβήτηση του δευτερεύοντος ρόλου των γυναικών στη χριστιανική θρησκεία. Αγωνίζονται για ίσα δικαιώματα μέσα στο πλαίσιο της εκκλησίας, την ιεροσύνη κ.λπ.
• Υπάρχουν πολλά μικρότερα αλλά σημαντικά δίκτυα στη σημερινή Ευρώπη. Στην Ελλάδα σήμερα, έχουμε, σε όλη τη χώρα:
• Δίκτυα χριστιανών φεμινιστριών με στόχο κυρίως την επανερμηνεία των ιερών κειμένων και την αμφισβήτηση του δευτερεύοντος ρόλου των γυναικών στη χριστιανική θρησκεία. Αγωνίζονται για ίσα δικαιώματα μέσα στο πλαίσιο της εκκλησίας, την ιεροσύνη κ.λπ.
• Υπάρχουν πολλά μικρότερα αλλά σημαντικά δίκτυα στη σημερινή Ευρώπη. Στην Ελλάδα σήμερα, έχουμε, σε όλη τη χώρα:
• γυναικεία τμήματα των πολιτικών κομμάτων,
• γυναικεία τμήματα κάποιων συνδικάτων, ομοσπονδιών, ΓΣΕΕ
• αυτόνομες αλλά ελεγχόμενες από κόμματα γυναικείες οργανώσεις με στόχο τους την διοχέτευση της πολιτικής του κόμματός τους στην κοινωνία των γυναικών,
• αυτόνομες φεμινιστικές οργανώσεις
• αυτόνομες γυναικείες οργανώσεις
• δίκτυα γυναικών με στόχους δραστηριότητες γυναικείων δικαιωμάτων
• Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις γυναικών που παρέχουν αρωγή σε θύματα τράφικινγκ, βίας, μετανάστριες
• Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που δεν είναι αποκλειστικά γυναικείες και παρέχουν μεταξύ άλλων αρωγή σε θύματα τράφικινγκ, φτωχές κ.λπ.
• Γυναικεία τμήματα ΜΚΟ ή κοινωνικών οργανώσεων, διαφόρων ειδών
• Μια γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας
• οργανώσεις και/ή δίκτυα μεταναστριών
• οργάνωση (τουλάχιστον μία) τσιγγάνων γυναικών
• αγροτικούς ή αγροτοτουριστικούς συνεταιρισμούς γυναικών (περίπου 500) Κύριες δραστηριότητες:
• Ο αγώνας εναντίον της βίας κατά των γυναικών και του τράφικινγκ
• Ο αγώνας για την ισότητα στην εργασία και εναντίον της σεξουαλικής παρενόχλησης
• Ο αγώνας για τη συμφιλίωση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων και για τα δύο φύλα
• Ο αγώνας για ισότητα στην πολιτική συμμετοχή, με θετικές διακρίσεις και ποσοστώσεις σε επίσημους φορείς της πολιτείας.
• Ο αγώνας για την αναλογική εκπροσώπηση των δύο φύλων στις ηγεσίες των συνδικαλιστικών και πολιτικών οργανώσεων ή κινημάτων.
• Ο αγώνας εναντίον του σεξισμού στα μίντια
• Ο αγώνας για την ισότητα μεταξύ ντόπιων και μεταναστριών γυναικών
• Ο αγώνας εναντίον της φτώχειας και της ανεργίας των γυναικών
• Ο αγώνας για την ειρήνη, εναντίον του πολέμου
• Διεθνιστική αλληλεγγύη 4
• Ο αγώνας για ισότιμη αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας
(Με πληροφορίες από genderpanteion.gr)
• γυναικεία τμήματα κάποιων συνδικάτων, ομοσπονδιών, ΓΣΕΕ
• αυτόνομες αλλά ελεγχόμενες από κόμματα γυναικείες οργανώσεις με στόχο τους την διοχέτευση της πολιτικής του κόμματός τους στην κοινωνία των γυναικών,
• αυτόνομες φεμινιστικές οργανώσεις
• αυτόνομες γυναικείες οργανώσεις
• δίκτυα γυναικών με στόχους δραστηριότητες γυναικείων δικαιωμάτων
• Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις γυναικών που παρέχουν αρωγή σε θύματα τράφικινγκ, βίας, μετανάστριες
• Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που δεν είναι αποκλειστικά γυναικείες και παρέχουν μεταξύ άλλων αρωγή σε θύματα τράφικινγκ, φτωχές κ.λπ.
• Γυναικεία τμήματα ΜΚΟ ή κοινωνικών οργανώσεων, διαφόρων ειδών
• Μια γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας
• οργανώσεις και/ή δίκτυα μεταναστριών
• οργάνωση (τουλάχιστον μία) τσιγγάνων γυναικών
• αγροτικούς ή αγροτοτουριστικούς συνεταιρισμούς γυναικών (περίπου 500) Κύριες δραστηριότητες:
• Ο αγώνας εναντίον της βίας κατά των γυναικών και του τράφικινγκ
• Ο αγώνας για την ισότητα στην εργασία και εναντίον της σεξουαλικής παρενόχλησης
• Ο αγώνας για τη συμφιλίωση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων και για τα δύο φύλα
• Ο αγώνας για ισότητα στην πολιτική συμμετοχή, με θετικές διακρίσεις και ποσοστώσεις σε επίσημους φορείς της πολιτείας.
• Ο αγώνας για την αναλογική εκπροσώπηση των δύο φύλων στις ηγεσίες των συνδικαλιστικών και πολιτικών οργανώσεων ή κινημάτων.
• Ο αγώνας εναντίον του σεξισμού στα μίντια
• Ο αγώνας για την ισότητα μεταξύ ντόπιων και μεταναστριών γυναικών
• Ο αγώνας εναντίον της φτώχειας και της ανεργίας των γυναικών
• Ο αγώνας για την ειρήνη, εναντίον του πολέμου
• Διεθνιστική αλληλεγγύη 4
• Ο αγώνας για ισότιμη αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας
(Με πληροφορίες από genderpanteion.gr)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Όλα τα σχόλια αποτελούν προσωπικές απόψεις των συμμετεχόντων και με κανέναν τρόπο δεν εκφράζουν την άποψη του ΜΠΛΟΓΚ.
Σε κάθε περίπτωση όμως διατηρούμε το δικαίωμα να μη δημοσιεύουμε σχόλια τα οποία είναι υβριστικού ή συκοφαντικού περιεχομένου.